การเลือกเครื่องจักรกลงานก่อสร้าง

การเลือกเครื่องจักรกลก็จะมีวัตถุประสงค์เช่นเดียวกับการเลือกสิ่งของอื่น ๆ ก็คือ เลือกของที่ให้ประโยชน์เพื่อสนองตอบความต้องการอย่างเหมาะสมที่สุด ในกรณีของเครื่องจักรกลก็คือจะต้องเลือกเครื่องจักรกลงานก่อสร้างให้เหมาะสมกับงานที่จะทำให้มากที่สุด โดยให้มีค่าใช้จ่ายต่อชั่วโมงน้อยที่สุดและให้ได้งานต่อชั่วโมงมากที่สุดนั่นเอง การที่จะสามารถเลือกเครื่องจักรกลให้เป็นไปตามวัตถุประสงค์ดังกล่าวก็ควรมีการพิจารณาตามขบวนการตัดสินใจโดยทั่วไป ซึ่งควรจะมีขั้นตอนตังนี้คือ

1.  การกำหนดลักษณะของความต้องการหรือปัญหา เพื่อให้รู้ถึงความต้องการหรือ ปัญหาที่แท้จริง

2.  การวิเคราะห์ความต้องการหรือปัญหาเพื่อให้รู้ถึงแบบ ชนิด และขอบเขตของความต้องการหรือปัญหา

3.  การหาทางเลือกในการแก้ปัญหาไว้หลาย ๆ ทางหรือหาสิ่งที่ต้องการหลาย ๆ อันไว้เผื่อเลือก

4.  การจัดลำดับของทางเลือกหรือสิ่งที่เผื่อเลือก

5.  การตัดสินใจขั้นสุดท้าย

จากขบวนการตัดสินใจตามขั้นตอนข้างต้น สามารถนำมาประยุกต์เป็นขบวนการเลือกเครื่องจักรกลได้ตามขั้นตอนคือ

1.  รู้จักงาน คือจะต้องทำความรู้จักกับงานให้ละเอียด ว่างานที่จะทำคืองานอะไร มีลักษณะอย่างไร มีข้อกำหนดของงานอย่างไรบ้าง เช่น ระยะเวลาในการทำงาน คุณภาพของงาน แต่ละขั้นตอน สภาพและตำแหน่งของที่ที่จะทำงาน ข้อจำกัดต่าง ๆ ในการทำงาน และความต้องการของงาน เป็นต้น

2.  วิเคราะห์งาน โดยการจำแนกประเภทของงาน คิดปริมาณงานของแต่ละประเภท กำหนดแผนงานและตารางการทำงาน ตามที่ได้อธิบายไว้แล้ว

3.   รู้จักเครื่องจักรกล โดยการศึกษา ประเภท ชนิด ขนาด และราคาของเครื่องจักรกล ที่สามารถจะจัดหามาเพื่อทำงานตามที่ต้องการ

4.  เลือกเครื่องจักรกล ซึ่งหมายถึงการเลือกประเภท ชนิด ขนาด และจำนวน เพื่อที่จะใช้ ในการทำงานประเภทต่าง ๆ โดยจะต้องคำนึงถึง

4.1  ประเภทของเครื่องจักรกลที่จะสามารถทำงานได้ตามต้องการ

4.2  ขีดความสามารถในการทำงานของเครื่องจักรกลแต่ละชนิดและแต่ละขนาด

4.3  ปริมาณงานที่ต้องทำและกำหนดเวลาที่ต้องแล้วเสร็จ ตามแผนงานและตารางการทำงานที่กำหนดขึ้น

4.4  ความสมดุลของจำนวนเครื่องจักรกลแต่ละประเภทที่จะต้องทำงานร่วมกัน

4.5  สภาพต่าง ๆ ที่เกี่ยวกับงาน เช่น สภาพของเส้นทางลำเลียง สภาพของสถานที่ก่อสร้าง และสภาพของดินฟ้าอากาศ เป็นต้น

4.6  ข้อจำกัดต่าง ๆ ที่มีอยู่ เช่น เงินทุนและเจ้าหน้าที่

สำหรับเครื่องจักรกลงานดิน ได้มีการจัดแบ่งเครื่องจักรกลตามประเภทของงาน (ดูตาม ตารางที่ 13.8) ตามระยะทางที่ขน (ดูตามตารางที่ 13.9) ตามสภาพของผิวทาง (ดูตามตารางที่ 13.10) ตามความลาดชันของทาง (ดูตามตารางที่ 13.11) และตามลักษณะของวัสดุที่จะทำการบดอัด (ดูตามตารางที่ 13.12)

ขั้นตอนการเลือกเครื่องจักรกลนี้จะต้องเลือกไว้ทุก ๆ ประเภท ชนิด และขนาดที่สามารถ ทำงานให้ได้ตามต้องการ

5.  เปรียบเทียบค่าใช้จ่าย ซึ่งเมื่อเลือกเครื่องจักรกลประเภท ชนิด และขนาดแล้ว ก็จะต้องคิดค่าใช้จ่ายของเครื่องจักรกลแต่ละรายการ และรวมค่าใช้จ่ายของเครื่องจักรกลทั้งหมด ของแต่ละทางเลือกที่เป็นไปได้ จากนั้นจึงจะนำค่าใช้จ่ายแต่ละทางเลือกมาเปรียบเทียบกัน

6.  ตัดสินใจเลือก เมื่อเปรียบเทียบค่าใช้จ่ายของแต่ละทางเลือกแล้ว ให้นำทางเลือกต่าง ๆ มาจัดลำดับโดยจัดให้ทางเลือกที่มีค่าใช้จ่ายที่น้อยที่สุดเป็นอันดับแรก แล้วพิจารณาถึงปัจจัยอื่นประกอบการตัดสินใจเลือกขั้นสุดท้าย เช่น ความพร้อมในการบริการหลังการขายของผู้จำหน่าย ความคล่องตัวในการใช้งาน ความยากง่ายในการควบคุมความต้องการในการบำรุง รักษา ความยากง่ายในการซ่อมแซม และความสามารถในการตัดแปลงไปใช้ในงานอื่น เป็นต้น

7.  จัดหา ซึ่งสามารถทำได้ 2 วิธีคือ การซื้อและการเช่า โดยจะต้องเปรียบเทียบค่าใช้จ่ายทั้งสองวิธีว่าวิธีไหนจะประหยัดกว่ากัน แต่ถ้าระยะเวลาการใช้งานนาน การซื้อจะประหยัดกว่าการเช่าเสมอ